GIÁO SƯ, NHÀ GIÁO NHÂN DÂN VŨ TUẤN
MỘT NGƯỜI THẦY LỚN
Giáo sư, Nhà giáo Nhân dân Vũ Tuấn sinh ngày 01/10/1935 tại phố Yên Ninh, Quán Thánh, Hà Nội trong một dòng họ lớn và có truyền thống cách mạng. Bác ruột là vị lưỡng quốc tướng quân nổi tiếng Nguyễn Sơn (tên thật là Vũ Nguyên Bác) và gia đình có nhiều anh chị em tham gia lực lượng quân đội nhân dân Việt Nam. Vì vậy khi mới tròn 11 tuổi, Thầy đã dời xa gia đình, nhập ngũ và tham gia công tác tại các đơn vị: Đoàn tuyên truyền quân đội Liên khu 5, Ban kịch Vệ quốc đoàn Liên khu 4, Ban kịch trung đoàn Quang Trung, Trường Thiếu sinh quân Liên khu 4.
Từ năm 1951 đến 1956, Thầy theo học trường Sư phạm trung cấp Liên khu 4 và sau đó học Trường Đại học Sư phạm (ĐHSP) Hà Nội. Sau khi tốt nghiệp Trường ĐHSP Hà Nội năm 1956, thời gian đầu, Thầy giảng dạy ở trường Phổ thông 3 Hà Nội (nay là trường THPT Việt - Đức), rồi trở thành cán bộ giảng dạy của khoa Toán, Trường ĐHSP Hà Nội từ năm 1959. Trong các năm 1961 - 1963, Thầy được cử đi thực tập khoa học tại thành phố Kiev (Liên Xô cũ). Khi về nước, Thầy được bổ nhiệm làm Chủ nhiệm Bộ môn Giải tích trong suốt thời kì 1966 - 1982. Trong hai năm 1983 - 1984, Thầy đi chuyên gia và giảng dạy ở Đại học Finaransou, Madagascar. Về nước, Thầy tiếp tục công tác ở khoa Toán, Trường ĐHSP Hà Nội . Với năng lực quản lí và uy tín cao trong nghề, Thầy đã được bầu làm Hiệu trưởng Trường ĐHSP Hà Nội nhiệm kì 1989-1992. Kết thúc nhiệm kì Hiệu trưởng, Thầy tiếp tục công tác tại Khoa Toán cho đến khi nghỉ hưu vào tháng 12/2002. Thầy là ủy viên Hội đồng Bộ môn Toán của Bộ Giáo dục và Đào tạo nhiều năm liền. Ghi nhận và đánh giá cao những cống hiến của Thầy cho sự nghiệp giáo dục và đào tạo, Thầy đã được Nhà nước phong tặng các danh hiệu cao quí: Phó Giáo sư (1984), Giáo sư (1996), Nhà giáo ưu tú (1990), Nhà giáo nhân dân (2010).
Nói đến Giáo sư, Nhà giáo Nhân dân Vũ Tuấn trước hết là nói đến một người thầy đáng kính, một nhà sư phạm uyên bác và mẫu mực và một tấm gương lao động hăng say, bền bỉ. Hơn 40 năm gắn bó với Trường ĐHSP Hà Nội , Thầy đã trao gần cả cuộc đời của mình với nghề dạy học. Rất nhiều học trò cũ của Thầy nay đã trở thành những nhà khoa học, nhà giáo, nhà quản lí giáo dục trên mọi miền đất nước, trong số đó có nhiều người cũng đã trở thành các giáo sư, tiến sĩ. Tất cả những lớp học trò ấy vẫn không bao giờ quên được những giờ giảng hấp dẫn nhưng mô phạm với phong cách trình bày bảng mẫu mực của Thầy. Thầy đã biên soạn nhiều giáo trình đại học, được Hội đồng thẩm định sách của Bộ Giáo dục và Đào tạo giới thiệu làm sách dùng chung cho các trường đại học sư phạm trong cả nước, trong số đó phải kể đến hai cuốn sách nổi tiếng là: Giải tích toán học (3 tập) (viết chung với Phan Đức Thành, Ngô Xuân Sơn) và Phương trình vi phân (viết chung với Đoàn Văn Ngọc). Những cuốn sách này đã trở thành cẩm nang của giảng viên và sinh viên toán các trường đại học sư phạm trong một thời gian dài, được NXB Giáo dục tái bản nhiều lần và cho đến nay chúng vẫn được coi là những giáo trình mẫu mực vì vừa cập nhật được những kiến thức hiện đại nhưng lại rất sư phạm trong cách trình bày.
Bên cạnh việc giảng dạy và đào tạo ở bậc Đại học, Thầy cũng rất chú trọng đến giáo dục phổ thông. Khi còn công tác ở khoa Toán-Tin, Trường ĐHSP Hà Nội , ngoài công việc chính là giảng dạy cho học viên cao học và sinh viên của Khoa, Thầy còn tham gia giảng dạy cho học sinh Khối phổ thông chuyên Toán của Khoa (nay là Trường THPT Chuyên ĐHSP thuộc Trường ĐHSP Hà Nội) từ những ngày đầu thành lập Khối. Thầy đã chủ biên và tham gia viết nhiều bộ sách giáo khoa Toán trung học phổ thông (THPT), gần đây nhất là bộ sách giáo khoa Đại số và Giải tích THPT theo Chương trình Chuẩn. Thầy cũng tham gia biên soạn một số sách tham khảo toán phổ thông. Là một nhà khoa học, một nhà sư phạm có tài, lại có kinh nghiệm thực tiễn phong phú trong việc giảng dạy phổ thông, nên những sách toán phổ thông do Thầy biên soạn luôn là những cuốn sách mẫu mực về nội dung và cách trình bày, được nhiều thế hệ giáo viên và học sinh nồng nhiệt đón nhận. Thầy cũng là người sáng lập và là Chủ tịch Hội đồng quản trị của trường THPT Dân lập Hồng Hà, một trường phổ thông dân lập có uy tín ở Hà Nội, từ năm 1997.
Không chỉ là một nhà sư phạm nổi tiếng, Thầy còn là một trong những nhà toán học Việt Nam có uy tín lớn trong lĩnh vực Phương trình vi phân. Thầy đã có nhiều công bố có giá trị về lí thuyết ổn định nghiệm của phương trình vi phân. Thầy là người có công xây dựng và phát triển nhóm nghiên cứu về Phương trình vi phân ở khoa Toán - Tin, Trường ĐHSP Hà Nội . Cho đến nay, đây vẫn là một trong những trung tâm mạnh nhất về Phương trình vi phân - Tích phân ở Việt Nam. Thầy cũng là một trong những người sáng lập và chủ trì seminar liên trường, viện về Lí thuyết định tính các phương trình vi phân và ứng dụng, đến nay vẫn hoạt động đều đặn và là nơi gặp gỡ trao đổi chuyên môn của những người làm về phương trình vi phân ở Hà Nội. Thầy đã hướng dẫn thành công 06 luận án tiến sĩ và nhiều luận văn thạc sĩ. Thầy là chủ tịch và là người phản biện trong nhiều hội đồng chấm luận án tiến sĩ cấp Nhà nước. Thầy đã làm chủ nhiệm 04 đề tài nghiên cứu khoa học cấp Nhà nước và 02 đề tài nghiên cứu khoa học cấp Bộ và đã được nghiệm thu với chất lượng tốt.
Những đóng góp của Thầy cho khoa Toán - Tin, cho Trường ĐHSP Hà Nội và cho sự nghiệp giáo dục là rất to lớn. Các thế hệ học trò, đồng nghiệp và các cán bộ trẻ rất biết ơn công lao đó. Ngoài các danh hiệu cao quí Giáo sư và Nhà giáo nhân dân, Thầy còn được trao tặng nhiều huân, huy chương như:
Huy chương chiến thắng hạng Nhất (chống Pháp)
Huân chương kháng chiến hạng Nhì (chống Mĩ)
Huy chương vì Sự nghiệp giáo dục
Huy chương vì Thế hệ trẻ
Huy hiệu 50 năm tuổi Đảng
Ngoài những đóng góp to lớn cho sự nghiệp giáo dục, Thầy còn dành nhiều công sức cho dòng họ của mình, Thầy đã từng là Chủ tịch Hội đồng dòng họ Vũ (Võ) Việt Nam, một dòng họ lớn ở Việt Nam, với những nhân vật đương đại nổi tiếng như Đại tướng Võ Nguyên Giáp; nguyên Ủy viên Bộ Chính trị Vũ Oanh; nguyên Phó Thủ tướng Vũ Khoan; Giáo sư, Anh hùng Lao động Vũ Khiêu; Giáo sư, Viện sĩ Vũ Tuyên Hoàng; Giáo sư, Viện sĩ Võ Tòng Xuân...
Dù ở bất cứ cương vị nào, Giáo sư, Nhà giáo Nhân dân Vũ Tuấn luôn sống giản dị, chân thành, cởi mở, là người Thầy được học sinh và sinh viên kính trọng, được đồng nghiệp quý mến, là cán bộ lãnh đạo được kính nể. Những thế hệ học trò chúng tôi luôn lấy tấm gương của Thầy để noi theo, để biết sống và biết cống hiến hết mình cho sự nghiệp mà mình đã lựa chọn.
TS. Cung Thế Anh