Trường Đại học Sư phạm Hà Nội tổ chức Hội thảo khoa học quốc tế: “Khoa học xã hội, nhân văn và giáo dục trong bối cảnh chuyển đổi số”

Ngày 27-28/11, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội tổ chức Hội thảo Khoa học quốc tế: “Khoa học xã hội, nhân văn và giáo dục trong bối cảnh chuyển đổi số”. Hội thảo góp phần khẳng định vị thế Trường Đại học Sư phạm Hà Nội là một trong những trung tâm học thuật lớn, có năng lực kết nối sâu rộng và đóng góp thiết thực cho sự phát triển của khoa học và công nghệ, giáo dục và đào tạo của quốc gia.

Hội thảo có sự tham gia của các nhà khoa học đến từ nhiều quốc gia trên thế giới: Ngài Romain Busuttil - Phó Tham tán Hợp tác Văn hóa của Đại sứ quán Pháp tại Việt Nam, GS. Michel Espagne - Trường Đại học Sư phạm Cao cấp Paris (ENS), Giám đốc nghiên cứu - Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp (CNRS); Điều phối chính hợp tác tổ chức Hội thảo, TS. Elsa Marguin-Hamon - Giám đốc nghiên cứu và quan hệ quốc tế, Trường Quốc gia Văn bản học, Lưu trữ và Nhân văn số - Đại học Paris (École nationale des chartes - ENC - PSL), GS.TS. Charlotte Morel - Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp (CNRS), GS. Pierre-François Moreau - Trường Đại học Sư phạm Cao cấp Lyon, GS. Anne Lagny - Trường Đại học Sư phạm Cao cấp Lyon, GS.TS. Pascal Bourdeaux - Giám đốc nghiên cứu, Trường Thực hành các Nghiên cứu Cao cấp (EPHE), GS.TS. Marc Bui - Giám đốc nghiên cứu, Trường Thực hành các Nghiên cứu Cao cấp (EPHE), Ông Iegor Groudiev - Tổng quản cao cấp thư viện, Giám đốc Thư viện, Trường Đại học Sư phạm Cao cấp Paris, Bà Cécile Gobbo - Tổng quản thư viện, Phó giám đốc Thư viện, Trường Đại học Sư phạm Cao cấp Paris cùng các học giả và nhà khoa học trong và ngoài trường. Về phía Trường ĐHSP Hà Nội, có sự hiện diện của PGS.TS. Nguyễn Văn Hiền - Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Hội đồng Trường ĐHSP HN; Phó Trưởng ban Thường trực Ban Chỉ đạo tổ chức Hội thảo; Trưởng ban Chuyên môn Hội thảo, PGS.TS. Nguyễn Đức Sơn - Hiệu trưởng Trường ĐHSP HN; Trưởng ban Chỉ đạo tổ chức Hội thảo, GS.TS. Nguyễn Văn Minh - Chủ tịch Hội đồng Khoa học Đào tạo Trường ĐHSP HN, Nguyên Hiệu trưởng Trường ĐHSP HN, GS.TS Nghiêm Đình Vỳ, Nguyên Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương, nguyên Hiệu trưởng Trường ĐHSP HN, PGS.TS. Nguyễn Văn Trào - Phó Hiệu trưởng Trường ĐHSP HN; Phó Trưởng ban Ban Chỉ đạo tổ chức Hội thảo. Về phía đại biểu khách mời trong nước, có GS.TS. Ngô Thị Phương Lan - Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh; Chủ tịch mạng lưới giáo dục Sư phạm Đông Nam Á, GS.TS. Phạm Văn Đức - Phó Chủ tịch Thường trực Hội Triết học Việt Nam, Nguyên Phó Chủ tịch Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam, GS.TS. Hồ Sĩ Quý - Uỷ viên Hội đồng Lý luận Trung ương, TS. Vũ Thị Minh Hương - Phó Chủ tịch Ủy ban Ký ức thế giới của UNESCO Khu vực châu Á - Thái Bình Dương, PGS.TS. Lưu Văn Quyết - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh, TS. Cao Anh Tuấn – Phó Hiệu trưởng Trường ĐHSP TP. Hồ Chí Minh.

Hội thảo diễn ra trong bối cảnh đặc biệt quan trọng: Việt Nam đang triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số và Nghị quyết số 71-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo; Quá trình chuyển đổi số với những tác động sâu rộng từ Internet vạn vật (IoT), Dữ liệu lớn (Big Data), Trí tuệ nhân tạo (AI) đang đặt ra nhiều thách thức và cơ hội mới. Các ngành khoa học xã hội, nhân văn và giáo dục không chỉ cần thích ứng mà còn phải chủ động thay đổi để kịp thời lí giải, dự báo và định hình các chuyển biến xã hội. Điều này đòi hỏi những cách tiếp cận học thuật mới, liên ngành và sáng tạo, kết hợp nghiên cứu truyền thống với công nghệ hiện đại. Vì vậy, Hội thảo lần này được kì vọng sẽ là diễn đàn học thuật đa ngành, đa chiều, rộng mở và giàu tiềm năng nhằm chia sẻ kết quả nghiên cứu mới, thảo luận các vấn đề cấp bách và đề xuất các giải pháp mang tính chiến lược đối với sự phát triển của khoa học xã hội - nhân văn và giáo dục trong kỉ nguyên số. Qua đó góp phần:

1) Thúc đẩy hợp tác nghiên cứu, chuyển giao tri thức và ứng dụng công nghệ giữa các trường đại học, học viện, viện nghiên cứu và các nhà khoa học trong nước và quốc tế.

2) Định hướng cho sự phát triển của khoa học xã hội - nhân văn và giáo dục trong kỉ nguyên số, đề xuất những mô hình thích ứng sáng tạo và hiệu quả.

3) Góp phần hiện thực hoá các chiến lược lớn của quốc gia về khoa học, công nghệ và chuyển đổi số nói chung, cũng như trong các lĩnh vực khoa học xã hội, nhân văn và giáo dục nói riêng.

Ban Tổ chức Hội thảo đã nhận được gần 500 báo cáo tóm tắt, trong đó 358 báo cáo được chấp nhận gửi toàn văn và 198 bài được xét duyệt đưa vào danh mục báo cáo của Hội thảo, trong đó có nhiều báo cáo của các học giả quốc tế đến từ các cơ sở đại học uy tín như: Trường Đại học Sư phạm Cao cấp Paris; Trường Đại học Sư phạm Cao cấp Lyon; Trường Quốc gia Văn bản học, Lưu trữ và Nhân văn số - Đại học Paris; Trung tâm Nghiên cứu Khoa học Quốc gia Pháp; Trường Thực hành các Nghiên cứu Cao cấp; Viện Công nghệ Ấn Độ Indore; Đại học Bắc Kinh; Đại học Tôn Trung Sơn cùng nhiều trường đại học, học viện và viện nghiên cứu tại Việt Nam và nước ngoài. Các báo cáo tham dự Hội thảo đã được thẩm định và phản biện từ Hội đồng Khoa học với sự điều phối, hỗ trợ từ phía Nhà xuất bản Đại học Sư phạm - một trong những đơn vị xuất bản có uy tín và có nhiều hợp tác trao đổi học thuật và xuất bản quốc tế trong những năm gần đây.

Trong khuôn khổ chương trình Hội thảo này, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Trường Quốc gia Văn bản học, Lưu trữ và Nhân văn số - Đại học Paris (École nationale des chartes (ENC) - PSL tổ chức Lễ trao Biên bản hợp tác, chính thức xác lập thoả thuận hợp tác đối tác chiến lược nhằm thúc đẩy sự hợp tác nâng cao chất lượng đào tạo và nghiên cứu khoa học của cả hai trường. Các lĩnh vực hợp tác cơ bản: (1) Trao đổi giáo sư, giảng viên, nghiên cứu viên giảng viên, học viên sau đại học, nghiên cứu sinh; (2) Phát triển các chương trình đào tạo chung; (3) Phát triển dự án nghiên cứu khoa học chung; (4) Đồng hướng dẫn luận văn thạc sĩ, luận án tiến sĩ; (5) Tổ chức hội thảo khoa học, toạ đàm học thuật; (6) Tổ chức dịch thuật, xuất bản các ấn phẩm chung;,…

Hội thảo diễn ra trong hai ngày, gồm phiên Khai mạc và phiên Toàn thể với 5 báo cáo và thảo luận diễn ra vào sáng 27/11/2025; buổi chiều 27/11/2025 và sáng 28/11/2025 sẽ diễn ra các hoạt động đồng thời ở các tiểu ban chuyên môn gồm:

1) Triết học - Tôn giáo học - Chính trị học - Xã hội học, tại phòng 201, nhà K;

2) Tâm lí học - Giáo dục học, tại phòng 201, nhà K;

3) Ngôn ngữ học - Văn học - Văn hoá học - Nghệ thuật học;

4) Sử học - Nhân học - Lưu trữ học - Địa lí - Việt Nam học - Quốc tế học.

Các báo cáo của Hội thảo rất đa dạng và tập trung vào các nhóm nội dung chính sau:

Nhóm báo cáo nghiên cứu về khoa học xã hội và nhân văn nói chung, về triết học và tư tưởng triết học nói riêng trong kỉ nguyên số, dưới tác động của trí tuệ nhận tạo.
Nhóm báo cáo nghiên cứu về tác động, những thời cơ, thách thức và giải pháp để ứng dụng trong giảng dạy triết học, chính trị học, tôn giáo học trước tác động của chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo,...
Nhóm báo cáo nghiên cứu về biến đổi của tín ngưỡng, tôn giáo và hành vi văn hoá - xã hội, sự chuyển dịch của trải nghiệm tôn giáo và đời sống tinh thần trong môi trường số.
Nhóm báo cáo nghiên cứu những vận động của chính trị học và xã hội học trước sự thay đổi của đời sống đương đại, đặc biệt là tác động của công nghệ, truyền thông và chuyển đổi số.
Nhóm báo cáo nghiên cứu và vận dụng trong thực tiễn các công cụ của trí tuệ nhân tạo, công nghệ số và áp dụng các mô hình tiên tiến trong đào tạo và hỗ trợ đào tạo ở đại học; trong thực tiễn dạy học từ mầm non, tiểu học đến trung học cơ sở và trung học phổ thông ở trong nước và quốc tế.
Nhóm báo cáo nghiên cứu những tiếp cận liên ngành, từ ngôn ngữ, văn học đến văn hoá và nghệ thuật, qua đó phản ánh những xu hướng vận động của khoa học xã hội - nhân văn trong kỉ nguyên số; những vấn đề nền tảng và ứng dụng của ngôn ngữ học, tiếng Việt trong giáo dục, nghiên cứu và đời sống.
Nhóm báo cáo nghiên cứu về dịch thuật, văn hoá dịch và đào tạo dịch thuật trong bối cảnh trí tuệ nhân tạo và công nghệ.
Nhóm báo cáo nghiên cứu những vấn đề lí luận, phê bình văn học và nghệ thuật mở ra các cách tiếp cận mới đối với văn bản, diễn ngôn và sáng tạo nghệ thuật trong bối cảnh đa phương tiện.
Nhóm báo cáo nghiên cứu về các lĩnh vực văn hoá, nghệ thuật, kiến trúc, điêu khắc và mĩ thuật ứng dụng phản ánh sự giao thoa giữa nghệ thuật truyền thống và nghệ thuật đương đại, cũng như sự lan toả của sáng tạo số trong kiến trúc, mĩ thuật, âm nhạc và thiết kế.
Nhóm báo cáo nghiên cứu về lịch sử, quốc tế học, chính trị học hoặc liên ngành, tiếp cận những vấn đề của sử học, chính trị học, quốc tế học nhằm giải thích các biến động của xã hội và trật tự thế giới trong lịch sử.
Nhóm báo cáo nghiên cứu về công tác thư viện, lưu trữ tập trung vào lưu trữ học, số hoá tư liệu và khai thác di sản tri thức, góp phần định hình mô hình quản trị dữ liệu và lưu trữ trong thời đại công nghệ số.
Nhóm báo cáo nghiên cứu Việt Nam học, Quốc tế học làm nổi bật những kết quả nghiên cứu về bản sắc văn hoá, cộng đồng, di sản và sự giao thoa văn hoá, từ đó làm rõ tiến trình kiến tạo, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hoá Việt Nam trong bối cảnh toàn cầu hoá.

Sau Hội thảo, các báo cáo sẽ tiếp tục được hoàn thiện, xét duyệt để công bố trong tập Kỉ yếu hội thảo khoa học quốc tế, dự kiến xuất bản tại Việt Nam và Cộng hoà Pháp.

“Con người tạo ra công nghệ, nhưng chính công nghệ đang định hình lại cách con người hiểu thế giới” câu nói ấy dường như mô tả rất đúng với thời đại mà chúng ta đang sống. Trong bối cảnh chuyển đổi số đang lan toả và tác động mạnh mẽ đến mọi lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội, khoa học xã hội - nhân văn và giáo dục đứng trước vô vàn thách thức nhưng cũng mở ra vô số cơ hội để tiếp tục khẳng định vai trò vị trí của mình. Hội thảo được tổ chức góp phần tạo ra một diễn đàn học thuật uy tín, nơi các học giả quốc tế và trong nước cùng trao đổi những kết quả nghiên cứu mới, chia sẻ kinh nghiệm và gợi mở chính sách về khoa học xã hội - nhân văn và khoa học giáo dục, đề xuất các mô hình phát triển bền vững trong kỉ nguyên số.

Một số hình ảnh của Hội thảo: